Laatst las ik onze kleine voor uit een boekje over Frozen toen we opeens iets tegenkwamen. Een Deense en Noorweegse lekkernij die veel in de kersttijd wordt gegeten. Ik ben een sucker voor tradities en ik wil uiteraard alles weten over deze Scandinavische kersttraditie: kransekage of kransekake.
Als ik kijk naar de ingrediënten denk ik meteen aan macarons: amandelen, poedersuiker en eiwitten hebben de hoofdrollen in dit zoete kerstgebak. De verhoudingen zijn alleen anders, wat moet resulteren in koekjes die van buiten knapperig en van binnen chewy zijn. Nog een ander verschil: voor de kransekage hoef je niet eerst de eiwitten op te kloppen. Dat scheelt weer stress!
Toch is het niet zo simpel als het lijkt, vertelt Marianne Stagetorn aan Vogue Scandinavia. Ze staat al 33 jaar aan het roer van de Kopenhaagse patisserie La Glace, die al zes generaties bestaat. “Met een toren zoals de kransekage moet je precies te werk gaan. Elke ring moet vijf gram lichter zijn dan de ring eronder. Anders krijg je niet de juiste schuinte van de toren en wordt hij scheef en misvormd. Ook de bodem wordt vaak verbrand”, zegt Marianne.
Lees verder onder deze prachtige foto op Instagram >
Dit bericht op Instagram bekijken
Het ontstaan van deze kersttraditie in nevelen gehuld
Waar de traditie vandaan komt weet niemand precies, maar hij wordt al ruim tweehonderd jaar gebakken door de Kopenhaagse banketbakkerij La Glace. Daar kun je hem nog steeds bewonderen in de etalage én uiteraard bestellen.
Van 2014 tot 2018 organiseerde de Deense brancheorganisatie een heuse kransekragewedstrijd. Conditori La Glace won bijna elk jaar prijzen met varianten zoals citroen & limoncello (2017) en zwarte bessen & sinaasappel (2018). En in 2022 hield La Glace een eigen wedstrijd waarbij de klanten de jury waren. Chef-patissier Jørgen Søgaard had decennialang banketbakkerij Kransekagehusset maar die verkocht hij begin dit millennium.
Een echt recept voor de klassieke kransekage of kransekake kan ik niet geven aangezien ik die zelf niet heb, maar meestal zie ik een verhouding van 500 gram gemalen witte amandelen, 500 gram poedersuiker en 4 eiwitten. Die bak je zo’n 8 tot 10 minuten op 200 graden Celsius.
Traditioneel heeft deze koekjestoren minimaal 18 laagjes en is hij versierd met witte glazuur. Hij wordt tijdens de feestdagen gegeten, bijvoorbeeld klokslag 12 uur tijdens oud & nieuw, maar ook voor andere feestelijke gelegenheden zoals bruiloften, dopen en nationale feestdagen wordt dit imposante gebak gemaakt. In Denemarken kennen ze hem in de vorm van de Overflødighedshorn, de Hoorn des Overvloeds. Je kunt kransekage bakken met speciale bakvormen maar dat is niet perse nodig. Zolang elke ring net iets groter is dan de vorige, zit je goed. In de video hieronder krijg je een idee hoe je zo’n indrukwekkende toren bouwt. Paul Hollywood, bekend van Great Brittish Bake-Off dat Omroep MAX uitzendt, heeft een handig recept voor Kransekage inclusief handige templates voor de laagjes als je de Hoorn des Overvloeds-variant maakt.
Lees verder onder de video >
Kransekage in allerlei vormen
En ook in het hoge noorden weten ze: rechttoe rechtaan als koekjes zijn ze net zo lekker. Op Instagram zie ik trouwens ontzettend creatieve varianten en vormen!
Wat denk jij: zou jij je wagen aan het bakken van dit gevaarte? Of laat je deze Scandinavische kersttraditie aan je voorbij gaan?
Liefs, José
Bronnen: Vogue Scandinavia, VisitDenmark, Conditori La Glace