Als je Young Royals hebt gekeken op Netflix, dan heb je dit feest gezien: Sint Lucia. Het is één van de lichtfeesten en de reden dat ik zo van de winter hou. Maar wat is het Luciafeest eigenlijk en vieren we dit in Nederland? In mijn onderzoek werd ik verrast.
Lucia is een beetje een mix van Sint Maarten en Kerst en dat is niet zo gek. Beiden zijn dat lichtfeesten, waarin we uitkijken naar de terugkeer van het licht en de dagen dat het licht weer langer schijnt. Net als bij Sint Maarten gaan mensen langs de deur met lichtjes en in Zweden is het de start van de kerstperiode. Wist je trouwens dat Sint Maarten vroeger de start van de adventsperiode was die toen zes weken duurde versus vier weken nu? Ik niet!
De traditie van het Luciafeest bestaat al zo’n 400 jaar en de tradities rondom dit lichtfeest zijn volgens mij niet veel veranderd. Op de dag van Sint Lucia, 13 december, loopt een meisje in een witte jurk en met een rood lint om haar middel voorop in een optocht van licht. Ze heeft een kroon op met kaarsen en achter haar lopen meisjes in dezelfde kleding met een kaars in hun hand. Vaak zijn dit echte kaarsen! Op nationale televisie zien Zweden ook een speciale uitzending met Lucia- en kerstmuziek, zoals dit mooie programma in 2020.
Lees verder onder de foto. >
In Zweden viert bijna elk dorp, elke stad en elke kerk het Luciafeest. Vaak wordt de Sint Lucia van dat jaar gekozen. Dat lijkt me een hele eer. Maar ook buiten Zweden vieren mensen dit lichtfeest, zoals Noord-Italië en Kroatië waar het lijkt op Sinterklaas, in Sint Lucia’s geboorteplaats Syracuse op het Italiaanse eiland Sicilië en in Hongarije waar het was wegheeft van Halloween. Maar vieren we dit ook in Nederland?
Ja. Al hoewel heeft lichtfeest niet heel bekend is in ons land, kennen sommige plaatsen een Luciafeest. Het meest bekend is het feest in het Limburgse Beek, waar het bijvoorbeeld wordt gevierd bij de Parochiekerk van Sint Martinus, inderdaad Sint Maarten. Daar is in 2019 de laatste Lichtkoningin gekozen die, volgens de traditie, ongeveer twintig jaar oud en niet getrouwd is. In Beek draagt de Lichtkoningin een lange rode cape met bont.
Zoals bij missverkiezingen heeft deze koningin ook veel taken in het komende jaar zoals bezoekjes aan verzorgingstehuizen. Er is zelfs een heel lichtfestival in Beek! Ook op sommige vrije scholen vieren ze Sint Lucia.
Lees verder onder de video. >
Wil je zelf een beetje Luciafeest ervaren, dan kan dat in ieder geval op culinair gebied. Tijdens het feest eten de Zweden saffraanbroodjes die lussekatter heten en peperkoek. Ook de Zweedse variant van glühwein, glögg, past prima bij dit feest. Beek kent een speciale Luciakoek, de Sintelesiekoek, al heb ik daarvan geen recept kunnen vinden.
Al hoewel het huidige Luciafeest een katholieke achtergrond heeft, lijkt het me een mooi feest om mee te maken. Wat mij betreft kunnen er niet genoeg feesten zijn in de periode dat we weinig licht hebben!
Zou jij eens een Luciafeest willen meemaken of ken je zelf deze traditie? Ik ben benieuwd of jij wel eens had gehoord van Sint Lucia!
Liefs, José
Bronnen: Visit Sweden, Immaterieel Erfgoed magazine nummer 3 2014 | Foto’s: Sofia Sabel en Lena Granefelt via imagebank.sweden.se